-Her skal det bli jungel. Oppslag GD 4/6 2022
Øl-bryggjar Ola måtte på bygda for å finne drivhus til humla si: – Her skal det bli jungel
I fjor voks drivhuset bokstavleg talt ned av viljug humle. Dei siste åra har bryggeriet tatt eit langt steg i retning av å bli «sjølvberga» på lokale råvarer.
Bryggerieventyret i Lom har heilt sidan starten hatt ein filosofi om at dei så langt det er mogleg skal hente og produsere ingrediensane i ølet lokalt.
Slik blir det ei og anna morosam historie av.
– Eg er nok den einaste i verda som lager hesj av fjellkvann, humrar Ola Gjeilo.
– Det er ei frykteleg plante å drive med. Du flekkjer den nesten som rabarbra og blir aldeles raudflamma på armane. Vikingane hadde den med seg når dei var ute på tokt og brukte den på sår.
Bjørkeskot og krekling
Han er urteansvarleg i Lom bryggeri og den som må ut og hauste av naturens spiskammers. Sjølv om innhaustinga kan verke spennande nok, har Gjeilo full kontroll på kva som blir putta i ølet.
Når trea begynner å få grønskjær om våren er Gjeilo ute og speidar etter bjørkeskot, og når hausten kjem er det bærbøtta som må fram.
I fjor kunne Gjeilo nær sagt plukke krekling i blinde. Slik er det ikkje kvart år.
– Dei var store som pærer
Så er det humle da. Både humle, og malt, har dei opphavleg importert frå små økologiske leverandørar i Tyskland.
I fjor hadde dei eit prøveprosjekt på humle som bokstavleg talt vaks opp gjennom taket.
Bryggeri- gutane fekk vatn på mølla, så i år har dei lånt seg eit stort drivhus på garden Vaagaasar.
Humla som veks her har ei spesiell historie.
– Vi har stelt og hausta av ei gamal humlestamme frå Graffershaugen, barndomsheimen til mor mi i Vårdalen. I fjor sette vi avleggjarar av denne i drivhus og fekk eit svært godt resultat med humlekongler store som pærer. I år har vi planta stiklingar i drivhuset på Vaagaasar, og har stor tru på å auke produksjonen monaleg.
Dei to ølsortane der dei bruker lokal humle i dag, er brygga «berre» på malt frå bygg som Tore Rune Kummen dyrkar i Skjåk.
Også her satsar dei på å auke produksjonen slik at dei på sikt kan bruke lokalt malt som delingrediens i fleire av ølsortane sine.
Lokal identitet
– Ein vesentleg suksessfaktor, kallar kompanjong Olav Grjotheim konseptet om lokal forankring.
– Mykje av tilbakemeldingane går på at vi bruker mykje tid og energi for å få tak i desse spesielle ingrediensane. Det er ikkje mange som gjer det, veit du.
Gjeilo nikkar samd.
– Vi har heile tida vore fast bestemte på at vi skal ha ein så lokal identitet på ølet vårt som mogleg. Det vere seg namn, ingrediensar og logo.
Selde juleøl i august
Dei siste åra har bryggeriet stanga hovudet i taket når det kjem til produksjon. Å vere tomme for øl når augustmånad kjem er nitrist.
– For to år sidan begynte vi å selje juleøl i august. Det var det einaste vi hadde, fortel Gjeilo.
I fjor nådde dei magiske 100.000 liter.
– I år meiner optimisten Grjotheim at vi når 130.000 liter, seier Gjeilo. Sjølv trur han det kanskje blir noko mindre.
Blir tre gonger så stort
Åkkesom, det er trongt om plassen. Enn så lenge.
I vår starta huseigar Håvard Grjotheim grunnarbeidet på det som skal bli den nye bryggerifløya. Dette skal huse eit komplett bryggeri som er tre gonger så stort som det dei har i dag. I tillegg blir det stort kjølelager i kjellaren.
– Vi klarer ikkje å produsere nok øl. Det er så mange kundegrupper vi ikkje har vore borti enda. Det vi gjer nå er å legge til rette slik at vi kan nå ut til eit mykje breiare spekter, seier Grjotheim.
Gjeilo tenkjer enda lengre fram.
– Det blir viktig for oss to nå å bruke tida framover på å utvikle ei bedrift som ikkje er avhengig av vår kunnskap og eigenskapar. Vi skal sjøsetja eit «bryggeriskip» som flyt av seg sjølv.
– Det inneber at fleire må tileigne seg kunnskapen om urter?
– Det gjer det, smiler Gjeilo lurt.
